Er is veel geschreven over emotieregulatie. Logisch natuurlijk, omdat er zoveel problemen ontstaan vanuit
het ventileren van emoties. Dan hebben we het vooral over het ventileren van emoties zoals boosheid en agressie, afgunst en jaloezie. Destructief voor onszelf en onze omgeving. Maar moeten we daarom deze emoties ‘regulieren’ ofwel inhouden, onderdrukken en parkeren? Of kunnen we ook op een andere, constructieve manier naar emotieregulatie kijken?
Het ventileren van emoties is het gedrag als gevolg van een emotie. Wat er destructief is aan ventileren is het schadelijke effect dat het heeft op de omgeving. Hierdoor komen er scheurtjes in relaties of worden bepaalde sociale regels overschreden die een ander leed berokkenen. Dat is vervolgens weer nadelig voor ons, omdat we daarmee onze eigen glazen ingooien tot rampscenario’s aan toe in de schrijnendste gevallen. Je kunt hier gerust denken aan delinquenten en psychiatrische problematiek. Met het leren emoties te reguleren, lossen we alleen niet de oorzaak op van het ontstaan van de emotie en de neiging tot het gedrag als gevolg van de emotie. Laten we daar even bij stilstaan.
Leren emoties reguleren
Er is eerst een conflict in de psyche, daar reageert de emotie op en ons gedrag wordt weer aangestuurd door de emotie. Emotieregulatie gaat dus maar voor een klein deel over het leren beheersen van emoties en gaat vooral over het leren bewust(!) worden en sturen van de psyche.
Kan dat dan? Zul je misschien denken. Alsof we willoze onderdanen zijn van onze geest. Alsof onze geest een derde persoon is waar we geen controle over hebben. Ik zou bijna vragen: Wie heeft er geen controle? Wie is degene die emoties moet leren reguleren? Niet de geest, zeker niet als die al opgegeven is, omdat er bijvoorbeeld een bepaald psychiatrisch beeld is gediagnosticeerd. Ik creëer bewust een beetje verwarring, omdat juist hier de grootste misvatting zit als het gaat om het ventileren van emoties op onze omgeving.
Er lijkt altijd een ‘ander’ schuldig te moeten zijn voor ongenoegen in onszelf. En als je het gaat rationaliseren en refereren aan bepaalde goeds, fouts, ik en anderen dan kun je het ongetwijfeld zo draaien dat dat ook werkelijk zo lijkt te zijn. Alles wordt in de menselijke geest verpersoonlijkt en deze persoonsvormen moeten worden gerefereerd aan kaders van goed, fout, beter en best. Als er iets fouts gebeurt dan is er een ‘iemand’ fout… En meestal willen we dat zelf niet zijn. En dus moet er geventileerd worden op de omgeving.
In de menselijke geest wordt alles
verpersoonlijkt
Laten we dan nu eens kijken waarom er emoties als boosheid en jaloezie of wraakzucht ontstaan. Ik kijk graag naar ‘wat ging eraan vooraf?’ in plaats van naar ‘hoe fixen we het symptoom’. Het symptoom is het uitleven van emotie, wat destructie in de buitenwereld oplevert. Of het onderdrukken van de emotie, wat pijn in onszelf veroorzaakt. De oorzaak zit in de geest, kijk maar eens mee…
Emoties kunnen we opwekken, mee eens? Hoe? Bijvoorbeeld door je ‘kwaad te maken’ over een bepaald onderwerp. Je moet daarvoor met je geest bewust(!) naar een onderwerp toe (of naar een persoonsvorm waaraan je de schuld toedicht) om de emotie op te wekken. Je zult merken dat dit direct een drang tot actie opwekt. In dit geval naar buiten gericht. Emoties zoals angst zullen ons juist aanzetten tot huiveren. Emoties bepalen daarin ons gedrag.
De emotie an sich echter heeft niets kwaads in de zin. Emoties zijn het gevolg van de gedachten waar wij aandacht aan geven. Zoals bij het zoeken naar een verhaal waar we ons kwaad over kunnen maken. Waar we aandacht aan geven is een keuze! Energie volgt onze aandacht en emoties geeft die energie vorm in de gevoelslaag. Zo zullen onze emoties ons leren welke verhalen we aandacht geven en hoe we dat doen (met welke lading), ook als we dat zelf niet door hebben. Emoties helpen ons dus bloot te leggen op welke bewuste, maar ook - en misschien wel voornamelijk - onbewuste overtuigingen ons gedrag is gebaseerd!
Emoties helpen ons bloot te leggen op welke
onbewuste overtuigingen ons gedrag is gebaseerd!
Dat doen ze door middel van energetische logica. Emoties geven namelijk letterlijk weer welk effect de geestelijke informatie - die wij aandacht hebben gegeven en de manier waarop wij die informatie gebruiken - heeft op ons energiesysteem. Zo zal een gedachte als ‘ik begrijp het niet’ in eerste instantie de emotie verwarring opleveren, wat een energetisch zoekende beweging is rond het hoofd. Maar wat we er daarna in onze geest mee doen zal het vervolg aan emoties bepalen. ‘En dat is jouw schuld’ zal boosheid of zelfs wraakgevoelens kunnen opwekken, ‘en dan zal het misgaan’ wekt angst op en ‘dus ben ik dom’ zal zelfafwijzing en als gevolg daarvan verdriet kunnen opleveren. De emotie die het heftigst voelbaar is, is de gedachte die de meeste lading en aandacht heeft gekregen. Let op! Dit gebeurt veelal volledig onbewust.
Over emotieregulatie
Oké, en dan komen ze aan met ‘emotieregulatie’ en moeten we die emoties van bijvoorbeeld boosheid in bovengenoemd voorbeeld gaan ‘reguleren’ ofwel inhouden, onderdrukken, parkeren of transformeren. Op zich geen verkeerd idee. Emoties kunnen reguleren is een belangrijke vaardigheid. De crux zit hier in het niet meer onderdrukken van de emoties en ze ook niet ventileren, maar ze in jezelf durven laten stromen zodat het uitdooft. Belangrijk hierin is wel dat je het verhaal dat voorafging aan de emotie niet langer voedt, anders zul je stiekem toch de emotie onderdrukken, parkeren en later uitleven of hij zal blijven stromen zonder einde.
Een emotieregulerende houding ten opzichte van alle emoties is prima en zelfs heel mooi. Maar(!), we moeten dus ook wat met de gedachten die eraan voorafgingen. Kiezen wij ervoor onze aandacht op iets te leggen dat ons vreugde geeft, ervaren we vreugdevolle emoties en zullen we ons positiever gedragen ten opzichte van de buitenwereld. Ik weet dat dat niet zo makkelijk is als het lijkt, omdat de trekkracht van wraakzucht, hebzucht, jaloezie, slachtofferschap en luiheid om er maar een paar te noemen heel erg groot is. En toch is het echt een kwestie van kiezen waar jij je aandacht op wilt richten. Dat brengt dus verantwoordelijkheid met zich mee voor jezelf. Het niet meer afschuiven van schuld en daarmee van verantwoordelijkheid op een ander, buiten jezelf!
Als we nog even teruggaan naar de emotie die zich vormt in de energielaag als gevolg van de gedachte, dan zoekt energie altijd een gezonde balans in jouw energiesysteem. Emoties zijn daar verantwoordelijk voor. Als jij een gedachte aandacht geeft die gaat over ‘ik ben zielig’ zul je emoties van verdriet opwekken. Deze emotie heeft een neerwaartse en zuiverende beweging en zal jouw energie weer ontspannen daar waar jij ‘krampt’. De emotie verdriet is dus energie-regulerend. Maar ook boosheid is een balanszoekend gevolg van een energetische beweging die jouw aandacht volgde op een manier die jou uit balans haalde. Jij verlegde je energie (aandacht) met focus op een schuldige buiten jou, waardoor je jezelf energetisch versnippert. En is het niet zo dat wij krachtig zijn als we gecentreerd zijn? Gecentreerd zijn betekent je energie gebundeld bij jezelf houden… en dat begint met aandacht bij jezelf houden.
Emoties hoeven niet gereguleerd te worden alsof ze de boosdoeners zijn. Het is de energie die gereguleerd moet worden. En dat begint met keuzes die wij maken voor onze geest en het toelaten dat de emotie zijn werk doet in onszelf. Dit toelaten in onszelf is emotieregulatie. Emotieregulatie als hulpbron, omdat emoties altijd balans zoeken. Dat is de paradox van emotieregulatie.
Hallo Vera, wat een heldere uitleg en werkbare aanpak op een probleem dat zo universeel is. Ik kan er voor mezelf veel mee.
Voor anderen kan ik alleen beter begrijpen waarom en hoe ze zijn zoals ze zijn en wachten en hopen tot zij zelf ook tot dit inzicht komen. Het is wel pijnlijk te zien wat er gebeurt en niks te kunnen doen, zeker als het je eigen volwassen zoon betreft. Maar ik heb ontdekt dat ik alleen verantwoordelijkheid en regie kan dragen over mijn eigen leven. Misschien is er wel iets dat ik kan doen en zie ik het niet, dan hoop ik dat dat snel tot mij komt.
Bedankt voor deze mooie uitleg ❤
Hoi Vera, heel mooi artikel!
Emoties spelen ook bij mij een hoofdrol de laatste tijd. Na jaren van non-duaal en psychisch zelfonderzoek is dan eindelijk een soort ‘oer-emotie’ boven komen borrelen. Deze speelt nu een rol bij alles wat er voorbij komt. Het begon allemaal nadat het ‘kwartje’ gevallen was; eerst verwondering, toen verbijstering, en nu een soort constante vertwijfeling die ik herken in de werken van Kierkegaard. Een emotie zonder naam dus, die alleen maar ‘doorvoeld’ kan worden, maar niet geduid. In de wetenschap dat er nooit een eindconclusie kan komen, probeer ik hierin te berusten, ontspannen in het niet weten. Dit geeft weliswaar ruimte, maar ik weet ook dat er altijd een ‘verder’ is, en dat ‘verder’ heeft nu alles te maken met emoties. Er zijn momenten dat die ‘oer-angst’ (voor de dood, het niets) zich weer meldt, met alle krampen van dien. Ik weet dat liefde, dankbaarheid en acceptatie hierin een rol kunnen spelen, maar kan deze kwaliteiten meestal alleen maar kunstmatig oproepen. Ego speelt zijn troeven uit, zo lijkt het.
Ik weet ook dat ik op dit punt er helemaal alleen voor sta, dat er niemand is die de juiste woorden kan geven, dat er niets is wat ik kan ‘doen’, behalve naar binnen kijken. Maar toch wil ik dit met je delen, misschien is het wel herkenbaar voor je?
Zeker herkenbaar Ronald! Ik herinner me nog goed dat ik mezelf uitdaagde de volgende keer dat ik die ‘angst’ zou voelen het gewoon toe te laten en tegelijk toe te kijken. En dat was de sleutel. Het overkwam me, ik liet, ik keek en daarna zakte ik er als het ware ‘doorheen’ en werd ik overspoeld door een diepe rust en vrede. Absolute aanrader 😉
Hey Vera,
niet bij de ander blijven hangen, niet in het verhaal blijven hangen is voor mij de grootste uitdaging als ik overspoeld wordt door emotie.
Het verhaal, het blijven steken in het mentale waardoor het steeds meer herhaalt.
Het kan een tijd duren voor ik bewust word waarrond het draait.
Het inzicht die me verder doet gaan, een stap in mijn groeiproces.
Lieve Vera.
Ik begrijp je verhaal goed hoe het werkt met onze gevoelens enz..
Maar ik ben nu in de overgang en kan mijn gedachten niet meer zo goed beheersen.
Ik weet dat ik ze niet moet geloven, maar ze zijn af en toe niet stil te krijgen.
Daardoor wordt ik heel angstig,
Terwijl ik weet dat alles goed is gebeurd het toch.
Heb je misschien een tip?
In periodes dat je wat ‘zwakker’ bent kun je minder goed inspanning leveren. Wees mild voor jezelf, neem rust, maar bouw voor jezelf wel regels in naar je buitenwereld toe. Ikzelf weiger bijvoorbeeld mijn omgeving oneerlijk te bejegenen, op het moment dat ik mezelf daarop betrap zonder ik mezelf even af.
Dank voor je vraag Marly en dank voor je antwoord Vera! Hier heb ik ook veel aan!
Hi Vera,
Lang geleden alweer. Het artikel raakte me. Ik heb reeds jarenlang contact met een vrouw waarvoor het schijnbaar onmogelijk lijkt om haar emoties te reguleren. Heftige emoties die ofwel destructief naar binnen slaan en werkelijk schade geven aan lijf en lede of even heftig naar buiten keren en schade berokkenen aan mij en andere personen in haar intieme kring. Vernietigend op alle fronten. Ik weet niet wat beter is, maar het is voor mij moeilijk vol te houden. Ik heb er ook afstand van genomen, maar het splijt mijn wezen. Ik wil van elke diagnose wegblijven, maar als je het vanuit een normaal menselijk perspectief bekijkt zou je zeggen dat het een vorm van narcisme is. In een diagnose blijven hangen doet de mens te kort en helpt niet. We zijn allemaal kinderen van God. Walging, weerzin en haat die buiten alle proporties worden geuit en zijn rechtvaardiging vinden in tekortkomingen in de buitenwereld. Mij of haar familie. Ik zie hoe moeilijk het ook voor haar is. Moet ik hier mee omgaan en zo ja hoe kan ik dat dan doen? Heeft het wel zin om hier aan vast te houden of moet ik loslaten? En niet in de laatste plaats wat zegt dat over mij en wat kan ik daarvan leren? Ik hoop dat je mij wat houvast kan geven. Ik heb genoten van je laatste video. Waar het leven weer kruist.
Hallo Simon,
Onze emoties zijn ons innerlijk navigatiesysteem. Bij vragen als deze kun je die gebruiken als raadgevers om stappen te zetten. Dus mijn suggestie zou zijn ieder moment goed te voelen wat je emoties je aangeven te doen in relatie met haar. Hoe dit systeem precies werkt staat in de emotie encyclopedie en leg ik uit in mijn trainingen. De spijt die je hier noemt vraagt om acceptatie, zodat je open blijft je innerlijke sturing te voelen.
Blijf altijd introspectie. Jij bent je gedachten of je emoties niet
Jou denken is dus van belang
En als je mooie inspirerende dingen denkt
Reageer je energtich daar op
Dat voelt fijn
Over het toelaten van de energie boos
Reguleren gebruik ik dans
Uit het verhaal blijven is belangrijk