Hoe functioneel is verdriet?

Vraag:
Ik heb je nu al een paar keer horen zeggen dat verdriet zuivert, dat je dat vooral moet laten stromen omdat het opruimt.
Ik kan dat gedeeltelijk wel begrijpen en voelen, maar ik voel me ook vaak verdrietig en huil vaak omdat ik mijn situatie zo ellendig vind of dat ik huil omdat ik niet weet wat ik moet doen of ik voel verdriet omdat ik me zo angstig voel.
Hoe functioneel is dat? Is dat zelfmedelijden?

Antwoord:
Als je de zinnen van deze vraag nog eens goed leest en let op de verschillende emoties die erin voorkomen, dan zijn dat er veel meer dan alleen maar verdriet. Het 'omdat ik mijn situatie zo ellendig vind ' verwijst inderdaad naar een jezelf slachtoffer voelen over iets. Daar is dus ook altijd een schuldige bij betrokken... En waar schuld en slachtoffer zijn, is per definitie lijden, wat zeer verdrietig voelt. Het 'Ik niet weet wat ik moet doen' laat verwarring zien, besluiteloosheid of een soortgelijke emotie. En in je laatste zin leg je zelf al de link met angst.

Je ziet dus dat verdriet vaak in combinatie met andere emoties optreedt. Als ik dan even naar je vraag terugga: 'hoe functioneel is dat?' en we kijken naar puur de functie van verdriet, dan is die inderdaad functioneel in het balanceren van jouw energetische(!) disbalans op dat moment. Wanneer er heftige emoties in het spel zijn, dan voel je dat je uit balans raakt, van de leg, niet lekker in je vel zit... Of geef het maar een naam. Daar reageert verdriet op. Verdriet wil die disbalans weer glad strijken door jou te laten ontspannen middels het loslaatmechanisme dat verdriet is. Maar - en daar zit de crux - het gaat er niet alleen om dat je verdriet zijn werk laat doen, het is vooral belangrijk dat je geen mentaal verhaal in duikt. Als we bijvoorbeeld kijken naar slachtofferen. (Ik zet hem hier bewust als werkwoord neer...) Dan duik je tijdens het verdrieten nog dieper in het 'ik vind mijn situatie zo ellendig', omdat wij geleerd hebben dat als we verdriet voelen, dat er dan wat aan de hand is met ons dat zielig is en troost nodig heeft.. Verdriet doet dan heel hard zijn best om jouw te helpen loslaten, maar jij pakt dit verhaal dan nog steviger vast... En dus moet verdriet nog harder zijn best doen en voelt het verdriet nog heftiger. Dat is het probleem met slachtofferen, het is iets dat wij doen. (En dus ook mee kunnen stoppen).

Verdriet en loslaten

In de andere gevallen doet verdriet nog steeds hetzelfde als waarvoor het bedoelt is: jou helpen loslaten. Het is een emotionele beweging die helpt verzachten. Met huilen, met een verzoek tot overgave, met een week worden. Maar is er een andere emotie bij betrokken die ook begrepen wil worden, omdat het een boodschap voor je heeft, leg je focus dan niet geheel en alleen op verdriet. Verwarring vraagt echt om tijd voor een mentaal proces (wat jij het moet geven) en angst kan je zo in beslag nemen dat verdriet een redder in nood is, omdat anders je zenuwen echt te veel te verduren krijgen, maar wil zeker jouw moed om verantwoordelijkheid te nemen voor jezelf aanspreken.

Samenvattend: Verdriet is dus zeker functioneel. Wat niet functioneel is, is jezelf in de verhalen wentelen waardoor het verdriet nodig was om jouw systeem te balanceren, zoals bij slachtofferschap. Weiger simpelweg je focus daarop te leggen.